Azerice
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Azerice
Azerbaycanca, Azerbaycan Türkçesi
Telaffuz     ɑzærbɑjdʒɑn dili
Bölge     İran Azerbaycanı, Azerbaycan Cumhuriyeti, Güney Kafkasya, Kuzey Irak ve Doğu Anadolu
Etnik köken     Azeriler
Konuşan sayısı     24.4 — 30 milyon  (2011-2015)[1][2][3][4][5]
Dil aileleri    
Ural-Altay

    Altay
        Türk
            Oğuz
                Azerice

Yazı sistemi     Kiril alfabesi (Rusya)
Latin alfabesi (Azerbaycan)
Arap alfabesi (İran)
Resmî durumu
Resmî dil      Azerbaycan
 Dağıstan[6] (Rusya)
Düzenleyen     Azerbaycan Millî İlimler Akademisi
Dil kodları
ISO 639-1     az
ISO 639-2     aze
ISO 639-3     aze – kapsayıcı kod
Bireysel kodlar:
azj – Kuzey Azerbaycan
azb – Güney Azerbaycan
slq – Selçuk
qxq – Kaşkay
Idioma azerí.png
Azerbaycan Türkçesinin konuşulduğu yerler.

Azerice, Azerbaycan Türkçesi ya da Azerbaycanca, Türk dillerinin Oğuz grubu içerisindedir ve Türk halklarından biri olan Azerilerin ana dilidir. Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesine en yakın dildir. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir.[7] Rusya Federasyonu'na bağlı Dağıstan Cumhuriyeti'nin ise resmî dilleri arasında yer alır.

İçindekiler

    1 Konuşulan Alan
    2 Ağızları
    3 Tarih
        3.1 Oğuzca
        3.2 Batı ve Doğu Kollarının Açılması
        3.3 Yazı dili
    4 Sesbilim
        4.1 Ünsüzler
        4.2 Ünlüler
    5 Alfabe
        5.1 Alfabe değişiklikleri ve karşılıklar
    6 Dilbilgisi
        6.1 İsimler
            6.1.1 İsmin halleri
            6.1.2 İsim Çekimi
        6.2 Zamirler
            6.2.1 Şahıs Zamirleri
            6.2.2 İşaret Zamirleri
            6.2.3 Belgisiz Zamirler
        6.3 Eylemler
            6.3.1 Şimdiki Zaman
            6.3.2 Geniş Zaman
    7 Ayrıca bakınız
    8 Kaynakça
    9 Dış bağlantılar
        9.1 Dil Bilimi
        9.2 Azerice'de Wikimedia bölükleri

Konuşulan Alan

Azerice, Azerbaycan'da 9.600.000[8], İran'da ise 12-18 milyon kişi tarafından konuşulan bir dildir. Irak Türkmenlerinin ağzı da Azericeye benzer. Azerbaycan'da 1991 yılı itibarıyla Azericeye uyarlanan Latin alfabesi yeniden kullanılmaya başlanmıştır. Türkiye'de Ardahan, Kars, Iğdır[9] illerinde konuşulur.
Ağızları

Azerbaycan arazisinde dört ağız vardır:

    Doğu ağzı — Kuba, Şamahı, Bakü, Muğan ve Lenkeran ağızları
    Batı ağzı — Kazah, Karabağ, Gence ağızları
    Kuzey ağzı — Şeki (Nuha) ve Zakatala-Kah ağızları
    Güney ağzı — Nahçıvan, Culfa, Ordubad, Erivan ağızları

Ağızlar birbirinden fonetik özelliklerine göre ayrılırlar.
Tarih

Tarihî seyir içersinde de Türkçeye en çok benzeyen Türk dillerinden birisidir. Bunun nedenlerinden birisi Azerbaycan Türkçesi de Türkiye Türkçesi gibi Oğuz grubuna dahil olmasıdır. Aynı zamanda yazı dili de olan Azerice yazı dili geleneğine sahip olma bakımından Türkiye Türkçesiyle hemen hemen paraleldir.[10]
Oğuzca

Türk dili, 13. yüzyılda Hazar’ın batısında Oğuzca merkezli bir özellikte bağımsız gelişimine başlamıştır. Batı Türkçesi[11] (Oğuzca veya Yeni Batı Türkçesi) olarak belirtilen bu bölge Türkçesinin içinde saha bakımından zamanla iki daire meydana gelmiştir. Bunlardan biri Azerbaycan ve Doğu Anadolu sahasını içine alan Doğu Oğuz kolu, diğer Osmanlı sahasını içine alan Batı Oğuz koludur.[12]

11. - 13. yüzyıllar arası, aynı zamanda Oğuzların Orta Asya’dan batıya doğru uzanan siyasî etkinliklerinin güçlenme dönemidir. Nitekim daha 11. yüzyılda büyük Selçuklu Devleti’nin batıya yaptığı göçlerle, Oğuz nüfuzu yalnız Sirderya, Maveraünnehir, Harezm ve Horasan bölgelerinde kalmamış; Azerbaycan üzerinden Abbasi Devleti'nin başkenti ve büyük kültür merkezi Bağdat’a kadar uzanmıştır.[13] Bu etkililik Oğuzca açısından da aynı yönde bir gelişme yaratmıştır.
Batı ve Doğu Kollarının Açılması

Azerbaycan ve Osmanlı Türkçeleri arasında, daha çok şivede kalan ayrılıkların sebeplerini Doğu Oğuz koluna Oğuz dışı Türk şivelerinin, özellikle Kıpçak unsurlarının yaptığı etki ve İlhanlılardan kalan bazı Moğolca izlerinde aramak lazımdır. Bu iki Türkçe arasındaki başlıca ayrılıklar, kelime başındaki b - m, kelime içindeki ķ - ġ - ħ, ilk hecedeki e - i, kelime başındaki t - d ile akuzatif ve bazı fiil çekimleri etrafında toplanmıştır.[14]
Nahçıvan’daki Ana Dili Heykeli
Batı Oğuz Kolu
(b-, -ķ, e-, t-)     Doğu Oğuz Kolu
(m-, -ħ, i-, d-)     Anlam
ben     mən     “Ben kişi zamiri”
biŋ     min     “1000 sayısı”
baķ-     baħ - (bax)     “Bakmak”
tarla     tarla     “Tarla”
orduyı     ordunu     “Orduyu”

Batı ve doğu Oğuz kolları arasındaki farklılıklar 14. yüzyıldan sonra kesinleşmeye başlamıştır.[15] Azerbaycan sahasında yetişen başlıca edebî şahsiyetlerin bulunduğu 17. yüzyıldan önce de doğu ve batı Oğuz kolları arasında kayda değer bir ayrılık bulunmadığı için bu iki Oğuz ağzı, yazı dili olarak Batı Türkçesi adı altında zikredilmişlerdir.[14]
Yazı dili

Arap asıllı Türk alfabesinin kullanıldığı devirlerde Azerbaycan ve Osmanlı Türkçesi sahalarında kaleme alınan eserlerin imlasında büyük ortaklıklar söz konusu olmuştur. Çünkü Türkçenin eski devirlerinden gelen ve bu alfabede standartlaşan imla, doğu ve batı sahalarında aynı imla geleneğini gerektiriyordu.

19. asrın başlarından itibaren Ruslar, Kafkaslar ve Azerbaycan'ı istila etmeye başladılar. 18 Şubat 1828’de Ruslarla Kaçar Hanedanı arasında imzalanan Türkmençay Antlaşması gereğince Aras Nehri'nin kuzeyinde kalan Azerbaycan toprakları Ruslara bırakıldı.[16] Azerice, 17. yüzyıldan sonra kendi mecrasında gelişimine devam etmişti. Rus egemenliğinden sonra, Osmanlı Türkçesi bölgesi ile olan irtibatların azalması ve zamanla bölgede oluşturulan devlet yapısı sonucunda yazı dili olarak Azerbaycan dili resmiyet kazandı.
Sesbilim
Ünsüzler
Standart Azericede ünsüzler     Çift dudak     Labio-
dental     Diş     Diş yuvası     Post-
alveolar     Palatal     Velar     Gırtlak
Patlayıcı ve
yarı kapantılı     p     b         t     d         ʧ     ʤ     c     ɟ     k     ɡ    
Geniz     m         n                    
Sürtünmeli         f     v     s     z         ʃ     ʒ         x     ɣ     h
Approximants                 l         j        
Taps                 ɾ                
Ünlüler
Standart Azerice ünlüler[17]

Standart Azerice ünlüler: /i, y, ɯ, u, e, œ, o, æ, ɑ/.
Alfabe
İran’daki Azerilerin Arap abecesi ile yazılmış Mirza Mehemmed Tağı Kumri (1819-1891) adlı şaire ait bir şiir kitabı
Alfabe değişiklikleri ve karşılıklar
Arap Asıllı Alfabe
(-1929[18])
İran     Latin Asıllı Alfabe
(1929–1939)
Azerbaycan SSC     Kiril Asıllı Alfabe
(1939–1991)
Azerbaycan SSC     Latin Asıllı Alfabe
(1992- )
Azerbaycan Cumhuriyeti
ا,آ     A a     А а     A a
ﺏ     B b     Б б     B b
ﺝ     Ç ç     Ҹ ҹ     C c
چ     C c     Ч ч     Ç ç
ﺩ     D d     Д д     D d
      E e     Е е     E e
ﻉ ,(کسره)     Ə ə     Ә ә     Ə ə
ﻑ     F f     Ф ф     F f
گ     G g     Ҝ ҝ     G g
ﻍ     Ƣ ƣ     Ғ ғ     Ğ ğ
ﺡ,ﻩ     H h     Һ һ     H h
ﺥ     X x     Х х     X x
      Ь ь     Ы ы     I ı
ی     I i     И и     İ i
ژ     Ƶ ƶ     Ж ж     J j
ﻙ     K k     К к     K k
ﻕ     Q q     Г г     Q q
ﻝ     L l     Л л     L l
ﻡ     M m     М м     M m
ﻥ     N n     Н н     N n
ﻭ     O o     О о     O o
      Ɵ ɵ     Ө ө     Ö ö
پ     P p     П п     P p
ﺭ     R r     Р р     R r
ﺙ,ﺱ,ﺹ     S s     С с     S s
ﺵ     Ş ş     Ш ш     Ş ş
ﺕ,ﻁ     T t     Т т     T t
ﻭ     U u     У у     U u
ﻭ     Y y     Ү ү     Ü ü
ﻭ     V v     В в     V v
ی     J j     Ј ј     Y y
ﺫ,ﺯ,ﺽ,ﻅ     Z z     З з     Z z

Türk yazı tarihi mevcut bilgilerle Göktürk Alfabesi ile başlasa da[19], Azericenin yazılmasına Arap alfabesinin bir varyantı ile başlanmıştır. Selçuklu ve Oğuzlar 10. asırdan başlayarak Arap alfabesine Türkçe için gerekli birkaç harfi ekleyerek (ç, p, j gibi) bu alfabeyi kullanmış ve bu alfabeyle değerli eserler yaratmışlardır.

Arap asıllı alfabe, Azericenin özünü ifade etmesi için mükemmel bir alfabe olmasa da, 20. asrın evveline kadar bu alfabeden Azerbaycan muhitinde genişçe yararlanılmış ve bu alfabeyle Azerbaycan tarihinin, edebiyatının kıymetli eserleri kaleme alınmıştır.

Azerice için 1929 yılına dek Arap asıllı alfabe kullanılmıştır. 1929-1939 yılları arasında Latin asıllı alfabe, 1939-1991 yılları arasında Kiril alfabesi kullanımda olmuştur. 1991 yılından itibaren Latin kaynaklı alfabeye geçilmiştir.

İran'ın Azerbaycan bölgesi ve diğer yerlerde yaşayan Azeriler ise bugün de Arap asıllı alfabe kullanmaktadırlar.
Dilbilgisi

Ana madde: Azerice dil bilgisi
İsimler
İsmin halleri

Azerbaycan Türkçesi'nde ismin halleri 6 tanedir. Türkiye Türkçesi'ne benzese bile farklar vardır. Başında "d" bulunan ekler "t"ye dönüşmez. Belirtme halinde sesli harfi yalnızca "n" kaynaştırma ünsüzü izler.
İsmin Halleri
Yalın Hali

(Adlıq hali)
    Belirtme Hali

(Təsirlik halı)
    Yönelme hali

(Yönlük halı)
    Bulunma hali

(Yerlik halı)
    Çıkma Hali

(Çıxışlıq halı)
    İlgi Hali

(Yiyəlik halı)
-     -(n)ı, -(n)i,

-(n)u, -(n)ü
    -(y)a, -(y)ә     -da, -dә     -dan, -dәn     -(n)ın, -(n)in,

-(n)un, -(n)ün
qız     kız     qızı     kız     qıza     kıza     qızda     kızda     qızdan     kızdan     qızın     kızın
iş     iş     işi     işi     işә     işe     işdә     işte     işdәn     işten     işin     işin
qapı     kapı     qapını     kapıyı     qapıya     kapıya     qapıda     kapıda     qapıdan     kapıdan     qapının     kapının
İsim Çekimi
İsim Çekimi
1. Tekil Kişi

(1. Şəxsin təki)
    2. Tekil Kişi

(2. Şəxsin təki)
    3. Tekil Kişi

(3. Şəxsin təki)
    1. Çoğul Kişi

(1. Şəxsin cəmi)
    2. Çoğul Kişi

(2. Şəxsin cəmi)
    3. Çoğul Kişi

(3. Şəxsin Cəmi)
-(y)am, -(y)әm     -san, -sәn     -dır, -dir, -dur, -dür     -(y)ıq, -(y)ik, -(y)uq, -(y)ük     -sınız, -siniz, -sunuz, -sünüz     -dırlar, -dirlәr, -durlar, -dürlәr
yolçuyam     yolcuyum     yolçusan     yolcusun     yolçudur     yolcudur     yolçuyuq     yolcuyuz     yolçusunuz     yolcusunuz     yolçudurlar     yolcudurlar
Türkəm     Türk'üm     Türksən     Türk'sün     Türkdür     Türk'tür     Türkük     Türk'üz     Türksünüz     Türk'sünüz     Türkdürlər     Türk'türler
Zamirler
Şahıs Zamirleri

Türkiye Türkçesinden farklı olan farklı olan yalnızca 1. tekil kişi zamiridir. Zamirler şu biçimdedir: mәn, sәn, o, biz, siz, onlar

Bu zamirlerin birinci ve ikinci tekil kişisinin yönelme durumlarında ince ünlü kullanılır: mәnә, sәnә
İşaret Zamirleri

Azerbaycan Türkçesinde "şu" işaret zamiri yoktur. Bu ve o işaret zamirlerinin yanında, "şu" anlamında hәmәn ve hәmin kullanılır.
Belgisiz Zamirler

Azerbaycan Türkçesinde çoğu belgisiz zamir Türkiye Türkçesi ile aynıdır. Farklı olanlardan ikisi "nәsә" ve "kimsә"dir. Şu şekilde çekimlenir:
Azerice     Türkçe     Azerice     Türkçe
kimsә     biri     nәsә     bir şey
kimisә     birini     nәyisә     bir şeyi
kimәsә     birine     nәyәsә     bir şeye
kimdәsә     birinde     nәdәsә     bir şeyde
kimdәnsә     birinden     nәdәnsә     bir şeyden
kiminsә     birinin     nәyinsә     bir şeyin

Ancak "kimsә", hiç kimse anlamında ise Türkiye Türkçesindeki gibi çekimlenir: kimsә, kimsәyә, kimsәni, kimsәdә, kimsәdәn, kimsәnin.
Eylemler
Şimdiki Zaman

Azerbaycan Türkçesinde şimdiki zaman eki "-(y)ır-, -(y)ir-, -(y)ur-, -(y)ür-"dür. Kişi eki her zaman bu ekten sonra gelir.
Şimdiki Zaman
Olumlu     Olumsuz
gәlirәm     geliyorum     oxuyuram     okuyorum     gәlmirәm     gelmiyorum     oxumuram     okumuyorum
gәlirsәn     geliyorsun     oxuyursan     okuyorsun     gәlmirsәn     gelmiyorsun     oxumursan     okumuyorsun
gәlir     geliyor     oxuyur     okuyor     gәlmir     gelmiyor     oxumur     okumuyor
gәlirik     geliyoruz     oxuyuruq     okuyoruz     gәlmirik     gelmiyoruz     oxumuruq     okumuyoruz
gәlirsiniz     geliyorsunuz     oxuyursunuz     okuyorsunuz     gәlmirsiniz     gelmiyorsunuz     oxumursunuz     okumuyorsunuz
gәlirlәr     geliyorlar     oxuyurlar     okuyorlar     gәlmirlәr     gelmiyorlar     oxumurlar     okumuyorlar
Geniş Zaman

Azerbaycan Türkçesinde geniş zaman eki "-(y)ar-, -(y)әr-" dir. Kişi eki her zaman bu ekten sonra gelir.
Geniş Zaman
Olumlu     Olumsuz
gәlәrәm     gelirim     oxuyaram     okurum     gәlmәrәm     gelmem     oxumaram     okumam
gәlәrsәn     gelirsin     oxuyarsan     okursun     gәlmәzsәn     gelmezsin     oxumazsan     okumazsın
gәlәr     gelir     oxuyar     okur     gәlmәz     gelmez     oxumaz     okumaz
gәlәrik     geliriz     oxuyarıq     okuruz     gәlmәrik     gelmeyiz     oxumarıq     okumayız
gәlәrsiniz     gelirsiniz     oxuyarsınız     okursunuz     gәlmәzsiniz     gelmezsiniz     oxumazsınız     okumazsınız
gәlәrlәr     gelirler     oxuyarlar     okurlar     gәlmәzlәr     gelmezler     oxumazlar     okumazlar
Ayrıca bakınız

    Oğuz grubu
    Azeriler
    Azerice (İran dili)
    Azerice Vikipedi

Kaynakça

    ^ "Azerbaijani, North". Ethnologue. Erişim tarihi: 17 Haziran 2016. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
    ^ "Azerbaijani, South". Ethnologue. Erişim tarihi: 17 Haziran 2016. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
    ^ "Azerbaijani, North". Joshua Project. Erişim tarihi: 17 Haziran 2016. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
    ^ "Azerbaijani, South". Joshua Project. Erişim tarihi: 17 Haziran 2016. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
    ^ "Azerbaijani (Azeri)". UNESCO. Erişim tarihi: 17 Haziran 2016. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
    ^ (Rusça) Конституция Республики Дагестан, Глава 1, Статья 11
    ^ Azərbaycan Respublikası Konstitusiyası. Maddə 21. Dövlət dili
    ^ Kuzey Azerice Azerbaijani, North Speaking Peoples, Joshua Project
    ^ http://www.yesiligdir.com/content/view/21/30/
    ^ Erdem,KONUR,"Azerbaycan Türkçesinin Fonetik Özellikleri",Çukurova Üniversitesi Türkoloji Merkezi
    ^ Türkoloji kullanımında esas Batı Türkçesi, Türkçenin Miladın öncesine ait “Lir” kolunu belirtmek için de kullanılır. Burada MS. 13. yüzyılda Hazar Denizi’nin batısında gelişen dil bölgesi için bu tabir kullanılmıştır. Bkz: Agop Dilaçar, Batı Türkçesi, TDK Belleten, Ankara, 1953, s. 73
    ^ Prof. Dr. Muharrem Ergin, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım, İstanbul, 2002, s. 15
    ^ Prof. Dr. Zeynep Korkmaz, Eski Anadolu Türkçesinin Türk Dili Tarihindeki Yeri, Prof. Dr. Fikret Türkmen Armağanı, İzmir, 2005, s. 472
    ^ a b Prof. Dr. Muharrem Ergin, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım, İstanbul, 2002, s. 15-17
    ^ Prof. Dr. Faruk Kadri Timurtaş, Eski Türkiye Türkçesi, Enderun Kitabevi, İstanbul, 1994, s. VII
    ^ Prof. Dr. Yavuz Akpınar, Azeri Edebiyatları Araştırmaları, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1994, s. 35
    ^ Mokari, P. G.; Werner, S. (2016). "An acoustic description of spectral and temporal characteristics of Azerbaijani vowels". Poznań Studies in Contemporary Linguistics 52 (3).
    ^ Azerbaycan Cumhuriyeti için son tarihtir. Kuzeyde 1929 yılından itibaren bu alfabe kullanımdan kalkmıştır.
    ^ Prof. Dr. Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 2002, s. XXVII

Dış bağlantılar
Wikimedia Incubator
Wikimedia Incubator'de Güney Azerice Vikipedi deneme projesi bulunmaktadır.
Wikimedia Incubator
Wikimedia Incubator'de Azerice Vikihaber deneme projesi bulunmaktadır.
Vikipedi'nin kardeş projelerinden
Azerice
hakkında daha fazla bilgi edinin
Vikisözlük'te ara     Vikisözlük'te tanımlar
Vikikitap'ta ara     Vikikitap'ta kitaplar

    Türk Lehçeleri Sözlüğü TDK - TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı - Ahmet Yesevi Üniversitesi
    Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü
    Azerice<>Türkçe Sözlük (Pamukkale Üniversitesi)
    Learn Azerbaijani, the easiest-to-learn Turkic dialect (videolu)
    Türkçe-Azerice sözlüğü
    Azerice-İngilizce, İngilizce-Azerice, Rusça-Azerice, Azerice-Rusça sözlük
    İngilizce-Azerice, Almanca-Azerice, Fransızca-Azerice, Rusça-Azerice sözlük
    İran'daki Azeri Türkleri - Video

Dil Bilimi

    A language of Azerbaijan Ethnologue.com

Azerice'de Wikimedia bölükleri

    VikiKaynak
    Vikisöz
    Vikisözlük

    G T D

Azerbaycan Azerbaycan konuları
Simgeler    

    Bayrak Arma Ulusal Marş

    Azerbaycan Arması
Tarih    

    Manna Devleti Atropatena Albanya Selçuklular Şirvanşahlar Devleti Sâciler Müsâfirîler Revvadiler Şeddadiler Safevî Devleti Azerbaycan-Ermenistan Savaşı Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sovyet Azerbaycanı Karabağ Savaşı

Hükûmet    

    Anayasa Cumhurbaşkanı Başbakan Parlamento Siyasi partiler Seçimler Dış ilişkiler Ordu İnsan hakları LGBT hakları

Coğrafya    

    Başkent İdari birimler Şehirler Dağlar Adalar Nehirler Göller Jeoloji

Ekonomi    

    Sanayi Şirketler Bankalar Bankacılık Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı AZN

Demografi    

    Halk Dil Din Eğitim Diaspora

Kültür ve Medya    

    Mimari Sinema Mutfak Resmi Bayramlar Edebiyat Müzik Spor Tiyatro Gazete Radyo Kanalları Televizyon

Ulaşım    

    Bakü Metrosu Demiryolları Havayolları Havaalanları

Azerbaycan portalı

    G T D

Türk yazı dilleri / Türk lehçeleri
Ogur    

    Çuvaşça

Karluk    

    Eynuca2 İli Türkçesi2 Lop dili2 Özbekçe Uygurca

Kıpçak    

    Altayca Baraba dili2 Başkurtça Kırım Tatarcası1 Karaçay-Balkarca Karakalpakça Karayca Kazakça Kırgızca Kırımçakça Kumukça Nogayca Sıbırca Tatarca Urumca1

Oğuz    

    Afşarca2 Azerice Kırım Tatarcası1 Gagavuzca Horasan Türkçesi2 Kaşkayca Salarca Türkçe Türkmence Urumca1

Argu3    

    Halaçça2

Sibirya    

    Batı Yugurca2 Çulımca Dolganca Fuyü Gırgıs dili Hakasça Şorca Tofaca Tuvaca Yakutça

Notlar: 1 Özellikleri sonucunda iki öbekte de yer alan yazı dili. 2 Yazı dili olmayan lehçe veya ağız. 3 Tartışmalı öbek veya yazı dili.

    G T D

Rusya federal birimleri'ndeki resmî diller
Rusya Federasyonu resmî dili    
Rusça
Rusya federal birimlerindeki resmî diller    
Abazaca  · Agulca  · Avarca  · Azerice  · Başkurtça  · Adigece  · Buryatça  · Çeçence  · Çirmişce  · Çuvaşça  · Dargince  · Kabardeyce  · Erzyanca  · Güney Altayca  · Hakasça  · İnguşça  · Kalmukça  · Karaçay-Balkarca  · Kırım Tatarcası  · Komice  · Kumukça  · Lakça  · Lezgice  · Mokşanca  · Nogayca  · Osetçe  · Rutulca  · Sahurca  · Sibirya Yupikçesi  · Tabasaranca  · Tatarca  · Tatca  · Tuvaca  · Udmurtça  · Ukraynaca  · Yakutça
Resmî fonksyonu olan diller    

Çukçice  · Dolganca  · Evence  · Evenkice  · Fince  · Hantıca  · Karelce  · Kazakça  · Komi-Permyakça  · Mansice  · Nenetsçe  · Selkupça  · Vepsca  · Yukagirca